Recepta online ma, podobnie jak papierowa recepta, swój termin ważności i określone zasady realizacji. Co się stanie, jeśli zapomnimy o wykupieniu przepisanych przez lekarza leków? Czy wiążą się z tym jakieś konsekwencje? Czy istnieje możliwość przedłużenia terminu e-recepty? Podpowiadamy.
Recepta online – jak to działa?
Receptę online zamawia się na odległość, bez wychodzenia z domu. Konsultacja z lekarzem może mieć postać rozmowy telefonicznej lub czatu online. Następnie, po zakończonej konsultacji lekarskiej wystawiana jest e-recepta [1].
Pacjent otrzymuje receptę online w postaci [1, 2]:
- wiadomości SMS z 4-cyfrowym kodem e-recepty;
- wiadomości e-mail z załączonym plikiem PDF;
- powiadomienia w aplikacjach mojeIKP i mObywatel;
- wpisu na Internetowym Koncie Pacjenta.
Dokument w wersji cyfrowej zawiera wszystkie informacje niezbędne do wykupienia leków w aptece. Aby otrzymać przepisane leki, wystarczy podać farmaceucie czterocyfrowy kod dostępu a także swój numer PESEL [2].
Jak długo jest ważna recepta online?
Recepta online jest co do zasady ważna przez 30 dni. W niektórych przypadkach czasu na wykupienie leków jest jednak mniej lub więcej. Inny termin realizacji mają [3-5]:
- recepty wystawione na antybiotyki – ich termin ważności wynosi 7 dni;
- recepty na preparaty immunologiczne (stosowane w chorobach autoimmunologicznych, wytwarzane indywidualnie dla pacjenta) – w tej sytuacji termin ważności recepty może wynieść nawet 120 dni;
- recepty na preparaty sprowadzane dla pacjenta z zagranicy – taką receptę można wystawić wyłącznie w formie papierowej, jest ona ważna 120 dni od daty wystawienia;
- recepty dotyczące leków stosowanych w chorobach przewlekłych – w takim przypadku pacjent może poprosić lekarza o wypisanie rocznej recepty online (żeby e-recepta była ważna rok, lekarz musi to zaznaczyć). Warto zaznaczyć, że recepty rocznej nie można od razu zrealizować w całości – jednorazowo, pacjent może wykupić lek tylko na 120 dni;
- recepty transgraniczne – należy je zrealizować zgodnie z przepisami kraju, w którym wykupuje się lek (okres ważności recepty może być inny niż ten obowiązujący w Polsce).
Jeśli lekarz nie wpisał daty realizacji recepty online, czas na wykupienie leków (30 dni) rozpoczyna się w momencie jej wystawienia [3, 4].
Co się stanie, jeśli nie wykupimy recepty online?
Gdy termin ważności recepty online minął, a pacjent nie wykupił w tym czasie leków, nie grozi mu żadna kara. Jedyną konsekwencją jest brak możliwości wykupienia przepisanego leku [3, 4] i przez to konieczność ponownego umówienia się na wizytę u lekarza. Przy ponownej rozmowie pacjent może poprosić lekarza o przedłużenie terminu ważności e-recepty lub całkiem nową e-receptę.
Pilnowanie terminu ważności recepty online jest istotne nie tylko z powodu formalnych wymogów systemu e-zdrowia, ale także z punktu widzenia zdrowia pacjenta. W szczególności niewykupienie recepty na leki stosowane w chorobach przewlekłych (astma, choroby autoimmunologiczne, choroby serca, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze) może skutkować poważnym pogorszeniem stanu zdrowia.
Nieregularne przyjmowanie leków przez pacjentów chorujących przewlekle może prowadzić do poważnych zaburzeń, takich jak np. gwałtowny wzrost poziomu cukru we krwi lub podwyższenie ciśnienia krwi i przez to zwiększenie ryzyka udaru mózgu oraz zawału serca [6]. W niektórych przypadkach przerwanie stosowania leków może poskutkować komplikacjami zdrowotnymi ,które będą wymagać pilnej interwencji medycznej. Aby temu zapobiec, pacjent który zagapił się z wykupieniem leków, powinien pilnie skontaktować się z lekarzem, który wystawił receptę online i ją przedłużyć.
Jak przedłużyć termin realizacji recepty online?
Gdy termin ważności recepty online minął, najlepiej skontaktować się z lekarzem, który wystawił dokument. Pacjent może skorzystać z różnych form kontaktu z lekarzem, w zależności od podmiotu medycznego w którym zamawiana była e-recepta. Niektóre podmioty medyczne udostępniają numer telefonu do lekarza, inne korzystają ze zautomatyzowanego systemu e-mail, jeszcze inne pozwalają na połączenie się z lekarzem przy pomocy platformy telemedycznej lub czatu online.
Po tym jak pacjent poinformuje lekarza o tym, że nie udało się zrealizować recepty w terminie, jeśli lekarz uzna to za uzasadnione, a wyniki badań pacjenta są nadal aktualne, otrzyma on nową receptę na te same leki, bez konieczności osobistej wizyty w gabinecie. W przypadku wątpliwości lekarz może poprosić o dosłanie dodatkowej dokumentacji medycznej lub nawet skierować pacjenta na dodatkowe badania, co wiąże się z koniecznością osobistej wizyty w gabinecie lub laboratorium. Natomiast jeśli wątpliwości brak, pacjent otrzymuje nową e-receptę w sposób elektroniczny, podobnie jak miało to miejsce w przypadku pierwszej recepty. Nowa recepta jest traktowana tak samo i ma taki sam czas realizacji jak poprzedni dokument, wyjątek stanowi sytuacja, kiedy lekarz zdecyduje się na zmianę leków.
Jak skutecznie zarządzać e-receptami?
Aby uniknąć nieprzyjemnych sytuacji związanych z niewykupieniem recepty online na czas, warto dowiedzieć się, jak sprawnie zarządzać cyfrowymi dokumentami. E-recepta znacznie poprawiła dostęp do historii przyjmowanych leków i każdy pacjent może teraz łatwo i szybko sprawdzić, co mu zostało przepisane, w jakich dawkach ma stosować dany lek oraz ile czasu zostało do wykupienia danej recepty.
Podgląd recepty online jest możliwy [1, 2]:
- po otwarciu na telefonie lub komputerze wiadomości e-mail otrzymanej po wizycie u lekarza. W załączonym do wiadomości pliku PDF znajdziemy informacje dotyczące terminu ważności recepty, a także przepisanych leków oraz sposobu ich dawkowania;
- po zalogowaniu się na telefonie lub komputerze na swoje Internetowe Konto Pacjenta (IKP) (przy pomocy profilu zaufanego lub e-dowodu). Następnie trzeba przejść do zakładki „Recepty”;
- po zalogowaniu się w dedykowanej aplikacji na telefon mojeIKP lub mObywatel. Następnie trzeba przejść do zakładki „e-Recepta”.
Źródła:
1. Pacjent. (n.d.). E-recepta. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/internetowe-konto-pacjenta/erecepta [Dostęp: 07.11.2024 r.]
2. Pacjent. (2022). Krok 4. Co robić z e-receptą. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/krok-4-co-robic-z-e-recepta [Dostęp: 07.11.2024 r.]
3. Pacjent. (2020). Jak długo ważna jest e-recepta. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/e-recepta/jak-dlugo-wazna-jest-e-recepta [Dostęp: 07.11.2024 r.]
4. Medycyna Praktyczna. (2024). Ważność recepty – jak długo ważna jest recepta? [online] Available at: https://www.mp.pl/pacjent/zdrowy_czlowiek/206017 [Dostęp: 07.11.2024 r.]
5. Prawo.pl (2024) Recepty mają różne terminy ważności: od siedmiu do 365 dni [online] Available at: https://www.prawo.pl/zdrowie/jak-dlugo-wazna-jest-e-recepta,497317.html [Dostęp: 07.11.2024 r.]
6. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (2019). Diabetes, Heart Disease, and Stroke [online]. Available at: https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/preventing-problems/heart-disease-stroke [Dostęp: 07.11.2024 r.]
